رله خودرو یا رله ماشین یکی از قطعات پرکاربرد در صنعت خودروسازی است که برای قطع و وصل کردن جریان های بالا با استفاده از جریان های پایین به کار می رود.
در این مقاله توضیحات کلی در مورد رله های خودرو و همچنین کاربردها و اصول آن ها و سپس لیستی از تولید کننده های جهانی رله خودرو ارائه می دهیم.
رله خودرو چیست؟
شما می توانید رله ها را در قسمت های مختلف یک اتومبیل ببینید. در جعبه فیوز، زیر داشبورد، با بالا زدن کاپوت و … . اما این رله ها در ماشین شما دقیقا چه نقشی دارند و چگونه کار می کنند؟
رلههای خودرو، رلههایی هستند که برای کنترل اجزای الکتریکی در اتومبیل ها طراحی شدهاند. رله های متنوعی برای کاربردهای مختلف در خودروها وجود دارد. از آن جایی که طراحی مدار الکتریکی به کار رفته در هر اتومبیل با توجه به هر خودروساز متفاوت است، رله های مختلفی مطابق با استانداردهای سازنده خودرو و با توجه به بارمصرفی تولید و به فروش می رسد.
برای مثال اخیراً با طراحی خاص برخی از تولید کنندگان رله ماشین، در صورت خرابی خودرو و در هنگام تعمیرات، با تعویض کل ماژول رله به یکباره، امکان تعمیر سریع رله خراب در مدار الکتریکی فراهم شده است.
کاربردهای رله در ماشین
رله خودرو به عنوان یک قطعه برای کنترل مدارهای الکتریکی به کاررفته در ماشینِ سواری و ماشین سنگین استفاده می شود. رلههای خودرو کاربردهای مختلفی دارند، از جمله:
رله مورد استفاده برای کنترل لامپها مانند چراغهای جلو و عقب، رله برای کنترل موتورها که برای تنظیم آینههای برقی و پنجرههای برقی، رله های مورد استفاده برای کنترل تهویه مطبوع، بخاری و کولر، گرمکن شیشه عقب و …
اگر بخواهیم وظیفه رله ها را به طور کلی دسته بندی کنیم شاید موارد زیر از مهم ترین ها باشند:
- حفاظت از سایر قطعات الکتریکی خودرو، جلوگیری از گرم شدن بیش از اندازه آن ها و در نتیجه طول عمر بیشتر این قطعات
- فعال یا کنترل کردن قطعات برقی خودرو که نیاز به جریان بالایی دارند با استفاده از جریان کم
- به حداقل رساندن مقاومت و در نتیجه افزایش نور چراغ ها یا صدای بوق و …
- کاهش سیم کشی در سیستم الکتریکی خودرو
رله ها دقیقا در چه قسمت هایی از ماشین به کار استفاده می شوند؟
قسمت جلویی ماشین
چراغ خطر
چراغ داخل ماشین
برف پاک کن جلو
پمپ واشر
بوق
چراغ مه شکن
چراغ جلو (نور بالا)
چراغ جلو (نور پایین)
قسمت عقب ماشین
پمپ سوخت(بنزین)
گرمکن شیشه عقب
برف پاک کن عقب
صندوق عقب
درب عقب
چراغ های عقب اتومبیل
موتور و سیستم انتقال قدرت
برق اصلی
سیستم احتراق
مبدل DC/DC
درها
قفل درها
قفل مرکزی درها
شیشه های برقی
آینه های برقی
بخاری آینه ها
صندلی ها
کنترل صندلی
گرمکن صندلی ها
سقف
سانروف
داخل ماشین
کولر
بخاری
فن رادیاتور
استارت
یخچال
برنامه پشتیبانی عملیات
فرمان برقی (EPS)
ترمز دستی برقی (EPB)
ویژگی های رله ماشین
رلههای خودرو معمولاً ساختار سادهای دارند که از یک آهنربای الکترومغناطیسی ( یک سیمپیچ دور یک هسته آهنی)، یک کنتاکت متحرک و یک کنتاکت ثابت تشکیل شده است.
رله های ماشین معمولا با در نظر گرفتن پارامترهای زیر طراحی و تولید می شوند.
وزن
وزن یک خودرو بر مصرف سوخت و عملکرد اتومبیل تاثیر می گذارد. اگرچه یک رله خودرو وزن زیادی ندارد، اما سبکی آن خیلی مهم است چون در یک اتومبیل از ده ها رله استفاده میشوند و مجموع آن ها درصد قابل توجهی از وزن خودرو را تشکیل می دهد.
مقاومت در برابر لرزش
همچنین برخلاف لوازم برقی خانگی، قطعات الکتریکی مورد استفاده در خودروها دائماً در معرض لرزش ناشی از حرکت یا فعالیت موتور قرار دارند. برای افزایش قابلیت اطمینان خودروها از رله هایی با مقاومت در برابر لرزش و دوام عالی استفاده می شود.
قابلیت اطمینان
رله اتومبیل قطعه حساسی است که در صورت نبود یا خرابی آن سیستم برق اتومبیل به درستی کار نمی کند و عملکرد خودرو دچار اختلال می شود. بنابراین این قطعات باید با قابلیت اطمینان بالا و کیفیتی مناسب تولید شوند. این نکته که اتومبیل ها همیشه در معرض حرکت، ضربه و تصادف هستند نیز به اهمیت موضوع می افزاید.
سایر ویژگی ها
از ویژگی های دیگر رله ها می توان به صدای کم آن ها اشاره کرد. رله های ماشینی که برای کنترل یا راه اندازی موتورها استفاده می شوند (مانند رله استفاده شده برای شیشه برقی) اغلب کوچک و بی صدا طراحی می شوند تا در حین سفر آرامش سرنشینان به هم نخورد.
البته قبلا هم اشاره شد که هر شرکت تولید کننده رله یا هر خودروساز مطابق با استانداردها یا پروتکل های خود دست به طراحی و تولید رله ماشین می زند و هر کدام از رله ها ممکن است در این وبژگی ها با هم متفاوت باشند.
انواع رله خودرو
از لحاظ نوع نصب شدن رله خودرو به 2 دسته تقسیم می شوند. رله پلاگین و رله های PCB
رله های پلاگین
نوع پلاگین، رله های قابل تعویض دارای ترمینال های باریک برای اتصال مستقیم به کانکتور خودرو یا رله BOX هستند. این رله ها مستقیماً به وسیله نقلیه مثلا داخل موتور وصل می شوند و در صورت خراب شدن به راحتی و سریع جایگزین می شوند.
رله های PCB
این دسته رله هایی هستند با پایه های سوزنی که بر روی برد مدار چاپی(PCB) لحیم می شوند. در برخی موارد امکان تعویض رله وجود ندارد ولی در برخی موارد که رله ها روی سوکت سوار شوند و سپس سوکت، روی برد لحیم شود امکان تعویض رله ها هست.
در برخی موارد و برای بعضی از کاربردها در ماشین های سبک و سنگین می توان از برد رله استفاده کرد. برد رله یا کارت رله، بردی است که 4 یا 8 رله 12 ولت یا 24 ولت به وسیله سوکت روی آن سوار می شود و با ورود جریانی ولو کم به مدار، جریانی تا 40 آمپر تحویل می دهند.
علل خرابی رله اتومبیل
به طور کلی دو دلیل متداول برای خراب شدن رله های خودرو وجود دارد.
دلیل اول خرابی سیم پیچ است که می تواند به دلیل شکستگی سیم پیچ یا اتصال کوتاه (از بین رفتن لایه عایق رله و خروج جریان از سیم پیچ) رخ دهد. در صورت بروز این مشکل، یک راه حل این است که سیم پیچ رله را با یک سیم پیچ جدید تعویض کنید. اما از آن جایی که تعویض سیم پیچ ممکن است بسیار پیچیده و زمان بر باشد، توصیه می شود کل رله را به یکباره تعویض کنند.
دلیل دوم خرابی کنتاکت هاست که ممکن است به دلیل کیفیت پایین یا جنس نامرغوب کنتاکت ها و یا خال زدن آن ها باشد.
شرکت های سازنده رله اتومبیل
به جهت آشنایی بیشتر شما عزیزان با رله اتومبیل، در جدول زیر نام برترین شرکت های سازنده رله ماشین به همراه لینک محصولات آن شرکت و کشور سازنده آن را آوردیم.
ردیف | نام شرکت | کشور |
1 | Cit Relay & Switch | آمریکا |
2 | Amperite Co. | آمریکا |
3 | FUJITSU COMPONENT LIMITED | ژاپن |
4 | Tianbo Electronics | چین |
5 | GOODSKY | تایوان |
6 | HKE | چین |
7 | Omron | ژاپن |
8 | Zhejiang Meishuo Electric Technology Co.,Ltd | چین |
9 | Xiamen Hongfa Electroacoustic Co | چین |
10 | DENSO WAVE INCORPORATED | ژاپن |
11 | Adolf Föhl GmbH | آلمان |
جمع بندی
در این مقاله سعی شد مطالبی در مورد رله ماشین مثل نقش و کاربردش در خودرو، نحوه عمللکرد و ویژگی ها، علت های خرابی رله ماشین و حتی کشورهای سازنده این قطعه بیان شود.